GS.TS Nguyễn Ngọc Long sinh năm 1937 ở tỉnh Hưng Yên. Năm 1953, ông đã là giáo viên cấp 1 ở quê dù chưa đủ 18 tuổi. Sau khi đi học lớp đào tạo sư phạm ngắn hạn, năm 1960 ông được phân về làm Hiệu trưởng trường cấp 2 ở tỉnh Yên Bái. Năm 1965, ông đi học và được giữ lại công tác ở khoa Triết, trường Chính trị (thuộc Bộ Giáo dục). Năm 1975, ông làm giảng viên ở khoa Triết, trường Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc và trải qua nhiều chức vụ như Phó Trưởng khoa Triết năm 1983, Trưởng khoa năm 1987. Năm 2001, ông nghỉ quản lý ở khoa nhưng vẫn tiếp tục được mời giảng dạy.
GS.TS Nguyễn Ngọc Long trong buổi làm việc, ngày 20-1-2016
Đối với GS.TS Nguyễn Ngọc Long, nghề thầy giáo đã sớm bén duyên với ông, rồi từ đó đi theo suốt cuộc đời. Ngoài ra, ông còn tham gia biên soạn Giáo trình Triết học năm 1993, Giáo trình Đạo đức học Mác-Lênin, năm 2000, sách Quan hệ giai cấp – dân tộc – quốc tế năm 2002….
Ngô Văn Hiển