Kính thưa các vị đại biểu, các nhà khoa học
Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn các đồng chí đã mời tôi phát biểu tại buổi lễ trang trọng này – buổi Lễ Kỷ niệm 15 năm thành lập Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam (MEDDOM 2007-2022). Chúc mừng những thành công thật sự lớn lao của Trung tâm và chúc Trung tâm ngày càng phát triển mạnh mẽ trong một thời buổi đầy thử thách về sự tồn tại và phát huy các giá trị nhân sinh.
Hiện, tôi đang là một giảng viên – nghiên cứu viên về khoa học Lịch sử, chính xác là Lịch sử cận – hiện đại Việt Nam, nghiên cứu và giảng dạy về nhân vật lịch sử đặc biệt: Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cách đây vài năm, tôi đã gửi đến Trung tâm Di sản các nhà khoa học một số hiện vật ghi dấu gần 50 năm hoạt động khoa học của bản thân tôi, trong đó có những sản phẩm đã được công bố ở trong và ngoài nước, đó là sách và các bài đăng trong nhiều tạp chí khoa học.
Tôi, và chắc là nhiều đồng nghiệp khác, rất muốn níu giữ những kỷ vật từ quá khứ, mà đây là những kỷ vật gắn với cuộc đời hoạt động khoa học của mình. Chỉ là lưu giữ thôi, không mong gì hơn thế, không mong là những hiện vật đó được trưng bày cho nhiều người biết. Tôi biết, chỉ riêng việc lưu giữ thôi thì cũng là việc rất không đơn giản rồi, huống hồ sau đó tôi biết Trung tâm còn làm những việc như phân loại, bảo quản, lưu trữ, trưng bày, v.v., nghĩa là vừa làm công việc của khoa học lưu trữ vừa làm công việc của khoa học bảo tàng. Tôi rất vui khi biết rằng, hiện nay Nhà Bảo tàng đang được xây dựng tại khu Công viên Di sản các nhà khoa học tại xã Bắc Phong, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình.
Đó là kết quả của quá trình tôi nhận những tin tức về Trung tâm, trong đó có tin tức về Công viên tôi có được là từ trên mạng Internet, từ một số cán bộ, nhân viên của Trung tâm giới thiệu cho tôi biết và đặc biệt là qua nhiều thầy giáo của tôi đã làm trước, nói lại như thầy GS Sử học, NGND Vũ Dương Ninh; Cố PGS Sử học, NGND Lê Mậu Hãn. Những thầy này đã gửi hiện vật cho Trung tâm trước tôi nhiều.
Giờ đây, tôi hoàn toàn tin tưởng và rất hoan nghênh việc làm thật sự có ý nghĩa của Trung tâm. Tôi rất trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Trung tâm đã lưu giữ, bảo quản, trưng bày những hiện vật tôi đã gửi vào Trung tâm. Nơi đây trở thành một địa chỉ đáng tin cậy để neo giữ những ký ức, những hiện vật biết nói, nơi ghi dấu kết quả của những tháng ngày gian nan không sợ mỏi gối chồn chân trên dốc đèo khoa học, kể từ khi tôi mới bước chân vào nghề nghiên cứu và giảng dạy Sử học nước nhà.
Tôi khâm phục tinh thần lao động nghiêm túc, đầy trách nhiệm của đội ngũ anh chị em của Trung tâm, có sự giúp sức hết sức hiệu quả của nhiều chuyên gia trên một số lĩnh vực bảo tàng học, kiến trúc, quy hoạch…Đội ngũ này hằng ngày chăm lo một cách chu đáo, tỉ mỉ cho sự phát triển của Trung tâm, mà biết rằng những công việc này không dễ dàng một chút nào.
Tôi đặc biệt khâm phục những người lãnh đạo Trung tâm, trong đó có Giáo sư, Tiến sĩ Y học, Bác sĩ, Thầy thuốc nhân dân, Đại biểu Quốc hội khóa XIV, XV, Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới Nguyễn Anh Trí.
Điều cuối cùng, tôi mong Trung tâm, đặc biệt là Công viên Di sản các nhà khoa học Việt Nam phát triển thật nhanh về mọi mặt sau 15 năm được thành lập. Mong Công viên thật sự có phong phú các loại hình, ngoài cơ sở lưu giữ và trưng bày các di sản của các nhà khoa học Việt Nam. Đây là một Công viên mấy chục hecta với 2 dòng suối mát chảy qua, tọa lạc tại huyện Cao Phong của tỉnh Hòa Bình, đất cam vàng ngọt mát, nơi mà nhiều khách đến có thể thư giãn, thưởng thức cả khoảng trời mát xanh, không khí tinh khiết và ẩm thực tuyệt vời của văn hóa xứ Mường.
Kính thưa các quý vị,
Nói đến di sản là nói đến những cái muôn năm cũ. Nhưng, những cái đó là giá trị mang sang cho những bước đi tiếp. Tôi rất mong các nhà khoa học Việt Nam luôn luôn chung tay giúp cho Trung tâm phát triển. Chung tay ở đây bằng nhiều cách, bằng nhiều hình thức phong phú: bằng sự quan tâm; bằng cùng quảng bá, nhất là cho Công viên; bằng giúp nhân sự cho các loại công việc; bằng giúp kinh phí, v.v.
Chúc Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam luôn luôn vươn lên từ những giá trị muôn năm cũ của quá khứ nhưng cũng luôn tươi mới cho hôm nay và mai sau!
Xin cảm ơn các quý vị đã chú ý lắng nghe!
GS.TS Mạch Quang Thắng