Tháng 8-1980, Nguyễn Ngọc Long và 5 thành viên khác sang Liên Xô làm nghiên cứu sinh tại Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô. Đến khoa Triết học của Viện Hàn lâm, ông Long mang theo bản đề cương luận án bằng tiếng Việt với tiêu đề: Cái chung và cái đặc thù trong sự hình thành đạo đức xã hội chủ nghĩa trong điều kiện quá độ lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa đã được duyệt lãnh đạo trường Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc thông qua để họ xem xét. Ông được GS Cle-giec-man – Viện sĩ thông tấn Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô hướng dẫn nghiên cứu.
Giữa năm 1981, GS Cle-giec-man mất, nghiên cứu sinh Nguyễn Ngọc Long được PGS.PTS A.G.Pliep hướng dẫn, tiếp tục làm theo bản đề cương mà GS Cle-giec-man đã góp ý từ trước. Giữa năm 1982, ông hoàn thành bản luận án Phó tiến sĩ.
Ngày 16-12-1982, ông Long bảo vệ luận án Phó tiến sĩ tại Hội đồng khoa Triết học, Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô. Hội đồng dành nhiều sự quan tâm về tính cá nhân, tính tập thể và điều kiện hình thành nên tính tập thể của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Bản luận án được các thành viên hội đồng đánh giá tốt thông qua với số phiếu quá bán. Ông Long in hai bản luận án, một bản ông nộp khoa Triết. Tháng 1-1983, Phó tiến sĩ Nguyễn Ngọc Long mang theo bản luận án còn lại trở về Việt Nam.
Cuốn luận án Phó tiến sĩ của GS.TS Nguyễn Ngọc Long |
Để tìm hiểu rõ hơn về quá trình nghiên cứu cùng những câu chuyện bảo vệ luận án của GS.TS Nguyễn Ngọc Long và các nghiên cứu sinh tại Liên Xô đầu những năm 80 của thế kỷ XX, mời quý vị đến thăm Triển lãm tại Cao Phong, Hòa Bình.
Nam Vũ