Cuộc trao đổi được thực hiện tại nhà riêng của PGS Nguyễn Văn Huy, số 2 Trần Hưng Đạo, Hà Nội. Ông đến với lĩnh vực bảo tàng tính đến nay đã hơn 30 năm, từ năm 1984 khi còn là Phó Viện trưởng Viện Dân tộc học và được giao nhiệm vụ xây dựng dự án thành lập Bảo tàng Dân tộc học thuộc Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam. Ông bộc bạch: thực hiện công việc được giao, đầu tiên là bằng trách nhiệm, nhưng khi bắt tay vào công việc cụ thể ông thực sự bị lôi cuốn, rồi dần dần cảm thấy sự hấp dẫn “không thể thoát ra được” lĩnh vực này. Theo ông, bảo tàng tạo được sự hấp dẫn bởi nó là một thiết chế kết hợp nhiều ngành khoa học khác nhau và mang đến cho xã hội những thông tin – kiến thức từ truyền thống cho đến những vấn đề đương đại. Đồng thời hoạt động bảo tàng chính là môi trường để ông và các đồng nghiệp của mình luôn được học hỏi, được sáng tạo và cống hiến.
Để có được thành công như ngày hôm nay có lẽ ngay từ những ngày mới “chập chững” bước sang lĩnh vực bảo tàng, PGS Nguyễn Văn Huy đã tìm ra cho mình một hướng đi, một cách tiếp cận đúng đắn, đó là sự kết hợp giữa Dân tộc học và Bảo tàng học, bởi cả hai lĩnh vực này đều có một điểm chung đó chính là nhận thức về vấn đề con người.
PGS Nguyễn Văn Huy: Thoạt đầu đến với bảo tàng tôi làm việc vì trách nhiệm, làm hết mình, công tâm, nhưng rồi công việc cuốn hút dần thành đam mê
Trong suốt 30 năm đến với bảo tàng học, PGS Nguyễn Văn Huy luôn toàn tâm toàn ý với công việc bảo tàng. Dường như nó gắn bó với ông trong từng bữa ăn, giấc ngủ. Và cho đến nay, dù đã bước sang tuổi 70, nhưng bước chân không biết mệt mỏi của ông vẫn chưa chịu dừng. Ông vẫn miệt mài “đi những ngày đàng” để có thể “học được nhiều sàng khôn” của nhân loại, chắt lọc tinh hoa và áp dụng một cách sáng tạo vào hoạt động bảo tàng Việt Nam, với những ý tưởng mới, dự án mới. Việc xây dựng ý tưởng lưu trữ ở Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam là một trong những áp dụng sáng tạo trong sự nghiệp của ông. Ông tâm sự, sau mỗi thành công nho nhỏ đều mang đến cho ông niềm hạnh phúc và động lực sáng tạo.
Những chia sẻ tâm huyết của PGS Nguyễn Văn Huy trong buổi làm việc đã giúp chúng tôi hiểu thêm về một phần cuộc đời của ông, chúng tôi cũng xin chúc cho những dự định, những ý tưởng của ông trong lĩnh vực bảo tàng sẽ tiếp tục gặt hái thành công trong tương lai.
Giang Thị Nhung
Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam