Năm 1954 sau khi tiếp quản Thủ đô, Đào Ngọc Phong từ nơi sơ tán về Hà Nội thi Đại học Y. Sau khi tốt nghiệp bác sĩ năm 1960, ông được giữ lại trường công tác và làm việc ở Bệnh viện Bạch Mai với các chức vụ: Phó trưởng Bộ môn, Trưởng Bộ môn Vệ sinh dịch tễ…
Xuất thân là con nhà nghèo ở Hải Phòng nên từ khi lên Hà Nội học, Đào ngọc Phong đã phải tự bươn trải để vừa lo cho cuộc sống hàng ngày và vừa lo việc học. Chính từ những ngày gian khó đó mà trong ông đã có những xúc cảm, có nguồn cảm hứng làm thơ. Những bài thơ của ông có nội dung rất gần gũi, giản dị bắt nguồn từ cuộc sống thực tế, về trường lớp, thầy cô bạn bè và cả những sinh viên sau này được ông dìu dắt, dạy bảo. Lớp của ông là lớp sinh viên Y khoa khóa đầu tiên sau khi miền Bắc giải phóng nên có nhiều sự kiện, kỷ niệm được ông ghi dấu lại bằng những vần thơ. Từ đó cho đến nay ông đã làm khoảng gần 100 bài thơ về trường Đại học Y Hà Nội; Thầy Hiệu trưởng đầu tiên GS Hồ Đắc Di, về các thầy dạy lớp dự bị Đại học (PCB): Trần Văn Giàu, Lê Khả Kế, Dương Trọng Bái, các thầy dạy chuyên môn Y: Phạm Ngọc Thạch, Đỗ Xuân Hợp, Đặng Văn Ngữ, Đặng Văn Chung… đã ân cần chỉ bảo. Giảng đường Lê Thánh Tông; Bệnh viện; Đồng nghiệp và bạn bè lớp Y 1954-1960 từ mọi miền của đất nước đã gắn bó với ông một thời gian dài cũng là nguồn cảm hứng trong ông.
Trong Lời nói đầu Tập thơ “Trường Y ký ức trong tôi” được xuất bản nhân Kỷ niệm 110 năm thành lập trường Đại học Y, ông viết “Xin gửi tặng khóa bác sĩ 60, xin kính viếng linh hồn các thầy, các anh chị em đồng nghiệp đã ra đi. Xin kính tặng mái trường Đại học Y Hà Nội, các cựu sinh viên và sinh viên của trường, nơi không ai có thể quên nếu đã học được ở đó, được công tác ở đó, được giữ lại trái tim ở đó…”
GS.TS Đào Ngọc Phong với những câu chuyện thời sinh viên
Trường Đại học Y Hà Nội là cái nôi đã nuôi dưỡng, tạo điều kiện thuận lợi cho ông cũng như những thành viên của lớp Y 1954-1960 đã trưởng thành và có nhiều kỷ niệm. Rồi những kỷ niệm, ký ức một thời đó đã giúp cho việc nghiên cứu tiểu sử cuộc đời nhà khoa học mà Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam đã và đang trân trọng nghiên cứu, lưu giữ.
Nguyễn Thị Phương Thúy
Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam