Ý tưởng chế tạo thiết bị máy rửa quả lọc và dây dẫn máu để tái sử dụng trong điều trị thận nhân tạo được ra đời sau nhiều năm anh Vũ Duy Hải đưa sinh viên xuống thực tế tại các bệnh viện. Những ngày cuối năm 2008, khi bám trụ tại khoa Thận, Bệnh viện Bạch Mai, Duy Hải cùng nhóm nghiên cứu chứng kiến cảnh quá tải bệnh nhân khiến khoa phải chạy thận nhân tạo 3 ca mỗi ngày. Tại khoa Thận, trung bình có hơn 5.000 ca lọc máu mỗi tháng và kỹ thuật viên phải rửa thiết bị lọc gồm dây và quả lọc thận bằng phương pháp thủ công (bằng tay). Mỗi bộ lọc khi rửa bằng tay mất ít nhất 30 phút, lại khó đảm bảo vệ sinh và chỉ dùng được 6 lần rồi bỏ vì sau đó cơ thể có phản ứng với máu lọc.
Với tình trạng quá tải bệnh nhân chạy thận nên không chỉ riêng bệnh viện Bạch Mai mà rất nhiều cơ sở y tế và bệnh viện khác không thể tái sử dụng nhiều lần bộ quả lọc. Mỗi lần điều trị chạy thận bệnh nhân phải chi trả khoảng 500.000 đồng, trong đó giá mỗi bộ lọc và dây dẫn máu đã lên đến 200.000 đồng. Vì hầu hết các cơ sở y tế đều sử dụng bộ lọc và dây dẫn máu một lần rồi bỏ và đây lại là hàng nhập ngoại nên chi phí để mua quả lọc và dây dẫn máu là một gánh nặng kinh tế đối với bất kỳ bệnh nhân nào. Các bệnh nhân bị mắc bệnh thận đều rất vất vả trong việc lo chi phí thuốc men vô cùng đắt đỏ vì họ phải chạy thận nhân tạo từ 1 đến 3 lần/tuần.
Anh Vũ Duy Hải với công trình đem đến hy vọng cho những bệnh nhân chạy thận.
Với những bệnh nhân có tiền, chạy thận lọc máu đều đặn sẽ kéo dài được sự sống, nhưng còn rất nhiều bệnh nhân nghèo ở nông thôn, hoàn cảnh gia đình vô cùng khó khăn, cố gắng lắm cũng chỉ chạy thận được trong thời gian ngắn, khi hết tiền, chẳng còn “cửa” xoay sở, họ đành ngậm ngùi quay trở về trong sự bất lực. Gần một năm đi tìm hiểu thực tế, anh Hải và các cộng sự trăn trở, suy nghĩ tại sao không tìm ra một cách nào đó để có thể tái sử dụng những thiết bị này. Đó cũng chính là động lực thúc đẩy anh bắt tay tiến hành nghiên cứu công trình này.
Trong suốt hai năm nghiên cứu nhóm của anh gặp phải không ít khó khăn. Vì môi trường tiến hành nghiên cứu là môi trường y tế đặc thù còn nhóm nghiên cứu công trình này đều là những kỹ sư trẻ, không quen với mùi hóa chất y tế, đặc biệt là với mùi máu. Bị ám ảnh bởi mùi máu, mùi thuốc bệnh viện là khó khăn không nhỏ đối với nhóm nghiên cứu. Không chỉ có vậy, trong một quá trình dài nghiên cứu, kết quả thí nghiệm không như mong muốn, thất bại nhiều như cơm bữa khiến anh và nhóm nghiên cứu muốn bỏ cuộc. Nhưng chính niềm đam mê đã níu giữ các anh tiếp tục với công việc nghiên cứu đầy khó khăn, thử thách.
Bên cạnh đó, làm sao để công trình có tính thuyết phục với chính những người trong ngành Y, để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân trong khi mỗi bộ lọc và dây dẫn máu chỉ được sử dụng một lần là cả một vấn đề đau đầu với nhóm nghiên cứu. Anh Vũ Duy Hải cho biết, sản phẩm thuộc ngành Điện tử Y sinh sẽ được ứng dụng trên cơ thể người nên không cho phép nhóm nghiên cứu để xảy ra sai sót dù một phản ứng nhỏ. Trước khi ứng dụng, sản phẩm được thử đi thử lại hàng trăm, thậm chí cả nghìn lần trong phòng thí nghiệm và trên động vật với rất nhiều bác sĩ, chuyên gia kiểm chứng, đối chiếu.
Sau rất nhiều thất bại, cuối cùng “đứa con tinh thần” của cả nhóm đã đạt yêu cầu và được triển khai vào thực tiễn. “Lúc đó, cảm giác vui hơn rất nhiều lúc nhận tin đạt giải thưởng Quả cầu vàng vì thành quả mà chúng tôi đạt được sẽ giúp đỡ được rất nhiều bệnh nhân chạy thận nhân tạo tiếp tục duy trì được cuộc sống của mình”, anh Vũ Duy Hải chia sẻ.
Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân và Bí thư Thứ nhất Trung ương Đoàn Nguyễn Đắc Vinh trao giải thưởng Quả cầu vàng năm 2012 cho anh Vũ Duy Hải (Ảnh do nhân vật cung cấp).
Sinh năm 1979, tốt nghiệp Đại học Bách khoa năm 2002, anh Hải và nhóm nghiên cứu đã có nhiều sản phẩm được ứng dụng thành công trong các bệnh viện, như: Thiết bị dùng dòng điện để điều trị mắt được lắp hơn 20 máy tại Viện Mắt Trung ương, Bệnh viện E, Bệnh viện Bạch Mai, giúp điều trị hơn 500 bệnh nhân/ ngày; Máy đo lường thông số sinh học được ứng dụng tại Bệnh viện Bạch Mai và các bệnh viện tuyến tỉnh…
Từ khi còn là sinh viên, anh Hải luôn xung phong hỗ trợ thầy trong các đề tài nghiên cứu. Tại Việt Nam, Đại học Bách khoa được xem là nơi đào tạo những kỹ sư điện tử Y sinh đầu tiên, chuyên nghiên cứu, sửa chữa thiết bị y tế, anh chính là một trong số ít kỹ sư thuộc lứa đầu tiên đó. Trăn trở rằng phần lớn thiết bị y tế ở Việt Nam hiện nay phải nhập ngoại với chi phí cao, người bệnh phải trả nhiều tiền khi điều trị, vì thế, Duy Hải luôn khát khao sáng tạo sản phẩm giúp người bệnh giảm thiểu chi phí. Tuy nhiên, anh cũng cho biết nghiên cứu chế tạo sản phẩm ứng dụng trong lĩnh vực y tế luôn là thử thách rất lớn. Thiết bị y tế thường dùng công nghệ cao nên việc phải đặt mua một vài bộ vi xử lý ở các nước phát triển thường khó khăn.
Điều khiến anh Hải luôn suy nghĩ là tỷ lệ công trình nghiên cứu ở Việt Nam được ứng dụng vào thực tiễn còn quá thấp. Do đó, anh luôn hướng các sinh viên trong lĩnh vực điện tử y sinh lựa chọn đề tài gắn với thực tiễn và phải qua thực tế tại bệnh viện để nghiên cứu, chế tạo ra những sản phẩm hữu ích nhất.
Thành công của Tiến sĩ Vũ Duy Hải có thể nói là một bước tiến lớn của y học trong việc điều trị bệnh nhân chạy thận. Với tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm cùng lòng đam mê, nhiệt huyết, anh và các cộng sự đã mang lại một tương lại tươi sáng hơn cho những bệnh nhân đang ngày đêm chiến đấu với căn bệnh quái ác.
Phúc Thắng, Thúy Hằng
Nguồn: www.qdnd.vn/qdndsite/vi-VN/61/43/56/58/58/221081/Default.aspx