Năm 1975, sau khi bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ, PGS.TS Đinh Văn Nhã trở thành người Việt Nam đầu tiên được nhận học vị Tiến sĩ trong lĩnh vực Điều khiển tự động ngành Xây dựng, trường Đại học Xây dựng Quốc gia Mátxcơva. Từ năm 1976 đến nay, ông là giảng viên chuyên ngành Điều khiển tự động trường Đại học Bách khoa Hà Nội và giữ nhiều cương vị khác nhau như: Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ và Đào tạo Omega; Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Cơ nhiệt điện lạnh Bách khoa – Polyco; Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kỹ thuật Tự động hóa…Được thử thách, rèn luyện trên các vị trí quản lý, ông tích lũy được vốn kiến thức, kinh nghiệm quý để khơi dậy sức sáng tạo và biến sự sáng tạo ấy thành những sáng kiến khoa học có tính ứng dụng cao.
Những công trình nghiên cứu khoa học của PGS Đinh Văn Nhã gắn liền với lĩnh vực công nghệ, chủ yếu tập trung trong chuyên ngành Tự động hóa (công nghiệp, đo lường, điều khiển học) và được áp dụng vào sản xuất trong công nghiệp. Đồng thời ông còn nghiên cứu tích hợp các hệ thống điện, điều khiển tự động, cơ khí – tự động hóa phục vụ cho công nghiệp như Hệ thống điều hành sản xuất MES; Hệ thống điều khiển giám sát, thu thập, lưu trữ dữ liệu các thông số lực, trọng lượng cân, lưu lượng trong sản xuất các mặt hàng công nghiệp như xi măng, giấy, dệt may, sản xuất kính, nhựa, khai thác khoáng sản, xử lý nước, nước thải, cân ô tô. Những nghiên cứu được ứng dụng trong sản xuất thực phẩm như bia, nước giải khát, sữa chua, thức ăn chăn nuôi là hệ thống thiết bị đo lường hiển thị, điều khiển giám sát, thu thập, lưu trữ dữ liệu các thông số lực, áp suất, nhiệt độ, nồng độ, lưu lượng… Dây chuyền nấu bia chất lượng cao sản xuất bia 333 đã được bầu chọn là “Sản phẩm công nghiệp chủ lực của thành phố Hà nội từ 2007-2010”. Đặc biệt, Tập đoàn Polyco do ông và người em trai điều hành đã chiếm đến hơn 65% thị phần Chuyển giao công nghệ ở các nhà máy bia hiện đại chất lượng cao trong cả nước và tiết kiệm được hơn 50% giá thành đầu tư xây dựng.
PGS.TS Đinh Văn Nhã (trái) giới thiệu các sản phẩm khoa học với cán bộ nghiên cứu Trung tâm
Năm 2005, Đề tài “Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thiết bị sản xuất sữa chua công suất 6000 lít/h” mà ông cùng người em trai là PGS.TS Đinh Văn Thuận chủ trì đã được tổ chức Sở hữu Trí tuệ thế giới (WIPO) cấp Bằng phát minh sáng chế và Huy chương Vàng WIPO. Đề tài khoa học cấp Nhà nước “Nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ Cơ khí – Tự động hóa trong công nghiệp chế biến nông sản, thực phẩm” “không chỉ mang lại hiệu quả sản xuất kinh doanh cho Polyco mà còn góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế quốc dân cũng như sự nghiệp phát triển khoa học, công nghệ của đất nước” (1). Ngoài ra, ông còn triển khai 4 đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước, 5 đề tài cấp Bộ với vai trò là Chủ nhiệm đề tài. Trong đó có các đề tài: “Nghiên cứu giải pháp kỹ thuật tiết kiệm năng lượng cho các nhà máy bia”; “Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và chuyển giao công nghệ dây chuyền sản xuất cồn hiện đại ứng dụng cho các nhà máy cồn Việt Nam”; “Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, lắp đặt và hiện đại hóa hệ thống thiết bị sản xuất bia, thiết bị tái chế nhựa phế thải, một số thiết bị công nghiệp giấy”; “Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và ứng dụng hệ thống tự động cho các thiết bị xử lý chất thải nhựa, bột”; “Nghiên cứu và phát triển tìm kiếm năng lượng sạch – Than trấu sinh khối, than sạch biomass ít thải độc CO2”…
Phó Giáo sư Đinh Văn Nhã cho biết, những thành công trong hoạt động chuyển giao công nghệ của ông và đồng nghiệp không chỉ là kết quả của sức sáng tạo, của ý chí không biết mệt mỏi mà còn là kết quả từ những kinh nghiệm rút ra trong cuộc tìm kiếm giá trị thực tiễn của các đề tài nghiên cứu khoa học.
Nguyễn Thị Loan
Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam
——————————————————————————–
(1) Lời nhận xét của Chủ tịch nước Trần Đức Lương tại buổi trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2005.