GS.TSKH Nguyễn Ân Niên sinh năm 1935 tại Thanh Hóa, là một nhà khoa học trong lĩnh vực Thủy lợi, chuyên về cơ học lỏng và thủy lực. Sinh ra trong một gia đình trí thức ở Thanh Hóa, ông được học tập từ bé tại trường tiểu học ở Thọ Xuân, sau đó thi vào học trường Trung học Lam Sơn, Thanh Hóa. Năm 1954, ông tham gia thanh niên xung phong phục vụ kháng chiến. Gia đình ông có đông anh em nhưng đều được ăn học và thành đạt trong các lĩnh vực khác nhau, tiêu biểu có anh trai là Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Dy Niên, PGS.TS Nguyễn Thị Tâm, hay ông Nguyễn Ty Niên từng làm Vụ trưởng Vụ Tổ chức Bộ Thủy lợi…
GS.TSKH Nguyễn Ân Niên chia sẻ thông tin với nghiên cứu viên Trung tâm, 5-2015
Trong buổi làm việc, GS Nguyễn Ân Niên kể câu chuyện thú vị về quá trình nghiên cứu khoa học của mình. Lĩnh vực ông yêu thích là Toán học. Năm 1959, ông thi vào học ngành Toán tại trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Nhưng sau đó, ông được chọn đi học ngoại ngữ một năm và được phân công đi học về thủy lợi ở Liên Xô. Để vừa thỏa mãn đam mê, vừa làm tốt công việc, ông đã kết hợp và vận dụng toán học vào nghiên cứu khoa học thủy lợi. Sau mấy chục năm nghiên cứu khoa học, GS Nguyễn Ân Niên đã đạt được nhiều kết quả lớn trong nghiên cứu khoa học như: xây dựng và đưa vào vận dụng các sơ đồ tính toán để nghiên cứu dòng chảy của các sông lớn, đưa ra “dạng bất biến thứ 3 của hệ phương trình động lực học” làm cơ sở để xây dựng các sơ đồ tính toán trong nghiên cứu thủy văn, đưa ra lý thuyết về các thành phần nguồn nước hay nghiên cứu cách vận dụng hàm suy rộng trong nghiên cứu thủy lực và cơ học lỏng. Ông còn là một nhà quản lý góp phần xây dựng Viện Khoa học Thủy lợi thành phố Hồ Chí Minh khi ông được chuyển vào làm Viện trưởng từ 1992 đến 1999. Năm 2000, danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới mà ông được Nhà nước trao tặng chính là một ghi nhận cho những đóng góp cho khoa học trong suốt mấy chục năm của ông.
GS Nguyễn Ân Niên tâm sự: “Có nhiều khi cuộc sống không như mong muốn, cái mình đam mê và cái mình làm chưa hắn đã giống nhau. Tôi mê Toán học nhưng có trách nhiệm nghiên cứu thủy lợi để phục vụ nhân dân. Tôi đã cố gắng đưa hai vấn đề này hòa quyện vào nhau nên đã đạt được một số kết quả đáng kể. Có thể nói, bí quyết của tôi là kết hợp giữa đam mê và trách nhiệm công việc”.
Bùi Minh Hào