Cần biết sáng tạo trên những thành tựu đã có

GS.TS Trần Đình Bửu – nguyên Ủy viên thường trực Hội đồng Khoa học; Phó trưởng ban Tư vấn phát triển trường Đại học Xây dựng được biết đến với những bộ Tiêu chuẩn Việt Nam trong lĩnh vực Xây dựng như: Mặt đường đá dăm thấm nhập nhựa nóng – Tiêu chuẩn thi công và nghiệm thu; Áo đường cứng – Các yêu cầu và chỉ dẫn thiết kế; Các lớp kết cấu áo đường bằng hỗn hợp bê tông nhựa nguội – Thi công và thí nghiệm;… Trong buổi trò chuyện với nghiên cứu viên Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam, ông đã chia sẻ một số vấn đề trong quá trình ông xây dựng, soạn thảo các bộ Tiêu chuẩn.

Cũng như nhiều lĩnh vực khác, theo GS Trần Đình Bửu, để hoàn thành và đưa vào áp dụng một bộ Tiêu chuẩn cần phải trải qua nhiều công đoạn, ngoài việc người làm khoa học phải có kiến thức chuyên môn sâu rông, biết tìm hiểu, tham khảo các nguồn tài liệu khác phục vụ việc soạn thảo, thì còn phải qua nhiều lần kiểm duyệt của các chuyên gia thông qua các buổi Hội thảo khoa học, Hội đồng Khoa học cấp Cơ sở, cấp Bộ. Một bộ Tiêu chuẩn có thể phải sửa đi sửa lại nhiều lần nếu chưa đủ tính thuyết phục.

 

“Chúng ta cần biết tận dụng những điều hay ở họ, tiếp thu sau đó sáng tạo

dựa trên cơ sở, điều kiện mà ta có”, GS.TS Trần Đình Bửu chia sẻ.

Để có kết quả tốt nhất và tận dụng được kiến thực của các nhà khoa học, theo GS.TS Trần Đình Bửu cần quan tâm tới 3 vấn đề: Thứ nhất, cần giao cho những người thực sự có kiến thức thực tế, kiến thức chuyên sâu làm Chủ trì, chỉ như vậy bộ Tiêu chuẩn mới có hiệu quả thiết thực. Thứ hai, tạo điều kiện thuận lợi nhất có thể để người Chủ trì và đồng sự có thể hoàn thành công việc một cách nhanh nhất, tránh những quy định máy móc mang tính hành chính. Thứ ba, người làm khoa học không như những nhân viên làm việc giờ hành chính, một công trình có thể bị kéo dài do nhiều nguyên nhân. “Nhiều khi, có thể lần thứ nhất chưa thành công, nhưng lần sau hay lần sau nữa mới thành công, điều quan trọng là kết quả cuối cùng họ đưa ra như thế nào, có dùng được không, có tốt không? Có vậy mới tận dụng hết được kinh nghiệm, kiến thức khoa học mà họ có”, GS Trần Đình Bửu giải thích thêm.

Bên cạnh đó, một điều vô cùng quan trọng trong việc soạn thảo các Tiêu chuẩn Việt Nam là phải gắn với trình độ của các nước, đảm bảo sự hội nhập thế giới. Tất cả những Quy chuẩn, Tiêu chuẩn, Quy phạm phải chú ý làm sao có thể dễ dàng hội nhập được với thế giới hoặc ít ra cũng phải hội nhập được với các nước trong khu vực”. Ví dụ, khi áp dụng Tiêu chuẩn Việt Nam vào các công trình tại Việt Nam do nước ngoài thầu hoặc chúng ta thầu các công trình ở nước ngoài, điều quan trong nhất là những thông số mà chúng ta đưa ra thì nước ngoài cũng hiểu. Tất nhiên, những kỹ thuật đó cần phù hợp khi áp dụng trong điều kiện của đất nước cả về mặt nhiệt độ, thời tiết, điều kiện về thiết bị, điều kiện về trình độ lẫn điều kiện về kinh tế xã hội ở đất nước ta.

GS.TS Trần Đình Bửu cho biết: “Hiện nay, nước ta chủ yếu vẫn dựa trên các thành tựu khoa học kỹ thuật nước ngoài. Vì vậy, chúng ta cần biết tận dụng những điều hay ở họ, nên tiếp thu sau đó sáng tạo dựa trên cơ sở, điều kiện ta đã có. “Tuy nhiên, để công trình có chất lượng tốt, một phần rất lớn phụ thuộc vào đơn vị thi công. Hiện nay, do bị áp lực về mặt thời gian tiến độ, bị áp lực về mặt lợi nhuận nên một số công trình còn chưa tốt, chưa tương xứng với những gì mà chúng ta bỏ ra”, ông chia sẻ thêm.