Chiếc máy chiếu của Giáo sư Lê Nam Trà

Năm 1968, BS Lê Nam Trà khi đó đang làm giảng viên công tác tại Bộ môn Nhi, trường Đại học Y Hà Nội được cử sang Đức làm luận án Nghiên cứu sinh. Sau thời gian 3 năm học tập và nghiên cứu, đến tháng 7-1973, ông đã bảo vệ thành công luận án, đề tài "Sự phì đại bù trừ của thận và ảnh hưởng của nó".

Trước lúc về nước, ông đã mua chiếc máy chiếu này có giá gần bằng chiếc xe đạp, khoảng 300 Mac. Ông cho biết: Cháy bóng là không mua được vì ở Việt Nam không có loại bóng này. Rất may là ông sử dụng từ năm 1973 đến khoảng năm 2000 thì thôi không sử dụng nhưng đến nay, bóng vẫn chưa bị cháy lần nào.

Máy chiếu được ông sử dụng chủ yếu để chiếu các slide trong quá trình giảng dạy. Ông cho biết: Ở Việt Nam trước đó chủ yếu dạy “chay”, không có hình ảnh chiếu minh họa, ông thấy việc giảng dạy cần phải có hình ảnh minh họa để làm sinh động bài giảng cũng như để sinh viên dễ, đặc biệt cho các bộ môn cận lâm sàng, X-quang là rất cần thiết. Mặt khác, máy chiếu này chỉ cần cắm điện là có thể sử dụng để chiếu các slide nên tiện dụng có thể mang đi giảng dạy ở các nơi khác nhau trong điều kiện không có máy tính. Mỗi lần bài giảng cần có hình ảnh minh họa, ông đều mang máy theo và phải đến sớm trước 1h, tự ông chuẩn bị lắp máy, điều chỉnh. 

Ông nhớ năm 1997, ông báo cáo khoa học ở Philippin về Thận học Châu Á. Ông được cử đi và đem theo 3 báo cáo được viết tay trên giấy trong của đồng nghiệp để báo cáo thay. Sang Hội nghị, họ đã báo cáo bằng máy Projector qua máy tính. Đến lượt ông báo cáo, Ban Tổ chức Hội nghị lại phải chuẩn bị để ông báo cáo bằng chiếc máy chiếu ông mua ở Đức. Ông thấy vừa vinh dự vì được cử là người đại diện đi báo cáo nhưng cũng thấy "xấu hổ" vì ở nước ngoài họ đã dùng slide để báo cáo.

Từ năm 2000, Giáo sư Lê Nam Trà không sử dụng nữa nhưng vẫn lưu giữ làm kỷ niệm. Ngày 25-1-2013, ông đã tặng máy chiếu trên cho Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam lưu giữ. Trước khi tặng, ông còn lắp máy chiếu và thử một vài slide ảnh bệnh nhân, ảnh về thận…ông đem từ Đức về và của Việt Nam, máy vẫn còn sử dụng tốt.