Chiếc máy chữ của GS.TSKH Thái Trần Bái

 

Năm 1983, ông Thái Trần Bái hoàn thành luận án Tiến sĩ (nay là TSKH) và trở về nước công tác tại khoa Sinh, trường ĐH Sư phạm Hà Nội. Năm 1987, ông sáng lập Trung tâm Nghiên cứu động vật đất nên đã đề xuất trường xin chiếc máy đánh chữ tại phòng Khoa học của TS Võ Thế Quân phụ trách. Từ đó, chiếc máy chữ là tài sản của Trung tâm này.

Chiếc máy chữ này đã được GS.TSKH Thái Trần Bái sử dụng là công cụ hữu ích khi viết thư  trao đổi các chuyên viên khoa học Liên Xô về Đỉa vàcác nhóm động vật không xương sống ở cạn. Ngoài ra, ông Bái dùng để đánh máy các báo cáo để tham gia các hội thảo quốc tế được tổ chức ở Liên Xô.

Năm 1990, ông Đỗ Văn Nhượng làm nghiên cứu sinh do GS Bái hướng dẫn. Tuy nhiên, thời gian này ông Bái nhận quyết định lên đường sang Algerie làm chuyên gia giáo dục, ông nhớ lời dặn của thầy khi đó là “Cậu ở nhà cứ chuẩn bị thu thập mẫu vật ở các khu vực định nghiên cứu, sau 2 năm mình về sẽ giúp cậu phân tích. Hai năm nhanh lắm”. Nhớ lời thầy dặn, ông Nhượng đi khắp 8 tỉnh miền Tây Bắc thu thập mẫu vật, các dẫn liệu cần thiết cho nghiên cứu. Thỉnh thoảng ông mới nhận được thư chỉ đạo của thầy từ Algerie (bấy giờ chưa có thư điện tử nên nhận  thư từ gửi từ Châu Phi rất lâu mới tới Việt Nam). Hai thầy trò chỉ có cách trao đổi, hướng dẫn qua thư, ông Bái thường gửi các tư liệu bằng tiếng Nga, đầu mục sách để học trò tham khảo, sau đó ông Nhượng cũng hoàn thành xong luận án. Năm 1994, ông  Đỗ Văn Nhượng bảo vệ luận án Phó tiến sĩ đề tài “Khu hệ giun đất miền Tây Bắc Việt Nam” tại Hội đồng chấm luận án trường ĐHSP Hà Nội.  Chiếc máy chữ cũng là công cụ hữu ích giúp PGS.TS Đỗ Văn Nhượng sử dụng để đánh máy các tài liệu tham khảo cho luận án này. Hồi ấy, ông Nhượng đánh máy bằng tiếng Nga lỗi nên thường phải sử dụng kéo để cắt dán. Hiện nay, ông Nhượng vẫn lưu giữ chiếc kéo này. Chỉ sau khi có máy vi tính, chiếc máy chữ này không còn được sử dụng và trở thành một kỷ vật. Năm 2002, GS.TSKH Thái Trần Bái nghỉ hưu thì ông Đỗ Văn Nhượng kế nhiệm chức Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu động vật đất cho đến nay.

Ngày 10-7-2018, PGS.TS Đỗ Văn Nhượng và GS.TSKH Thái Trần Bái đã thống nhất quyết định tặng chiếc máy chữ kể trên cho Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam.