Tiến sỹ Doãn Hà Thắng
Nói về ý tưởng sự ra đời của robot dạy tiếng Anh, Doãn Hà Thắng cho biết: “Thời gian đang là nghiên cứu sinh tại Đại học Kyushu Nhật Bản, tôi là người phụ trách Hội học sinh – sinh viên Việt Nam tại tỉnh Fukuoka. Lúc đó thường có các đoàn cán bộ trong nước sang công tác tại đây, khi tiếp xúc với họ trong các buổi giao lưu do Đại sứ quán Việt Nam tổ chức, tôi thấy các vị lãnh đạo luôn trăn trở với câu hỏi về nguồn nhân lực của chúng ta. Việt Nam là nước có nguồn nhân lực rất phong phú, có kỹ thuật và tay nghề tốt. Tuy nhiên việc đào tạo còn rất hạn chế, đặc biệt là trong việc sử dụng ngoại ngữ. Vấn đề đặt ra là nguồn giáo viên, nhất là các giáo viên giỏi, đủ tiêu chuẩn còn thiếu rất nhiều.
Cũng xuất phát từ thực trạng này mà việc giảng dạy ngoại ngữ trong các nhà trường hiện nay chưa đạt được hiệu quả cao” – Từ những băn khoăn này mà Doãn Hà Thắng đã nung nấu ý tưởng sẽ cho ra đời những giáo viên điện tử – “Để học được ngoại ngữ tốt, điều đầu tiên là cần phải rèn luyện kỹ năng mà muốn rèn kỹ năng thì cần phải có giáo viên, trong khi đó giáo viên ngoại ngữ thì đến các nước châu Á cũng đều thiếu cả chứ không riêng gì Việt Nam. Để giải quyết vấn đề này thì một trong những cách đơn giản nhất là tạo ra những giáo viên robot. Tất nhiên, lúc đó chỉ là suy nghĩ của riêng cá nhân mình, nhưng vấn đề là phải đưa ra được sản phẩm sau cùng” – Thắng tâm sự.
Ấp ủ những suy nghĩ của mình, Thắng cùng trao đổi với bạn bè để tìm ra những ý tưởng mới và anh âm thầm chuẩn bị những công nghệ để tích hợp vào trong sản phẩm của mình. Và trong một ngày tình cờ, Doãn Hà Thắng đọc được Đề án của Bộ Giáo dục & Đào tạo về tăng cường chất lượng giảng dạy, trong đó có đề cập đến việc nâng cao khả năng ngoại ngữ cho học sinh bậc tiểu học. Đây chính là động lực để giúp Thắng đã bắt tay vào sản xuất R-Teacher của mình. Và đúng 18 tháng sau, bộ sản phẩm Home Teacher đầu tiên đã ra đời. Bộ sản phẩm bao gồm một cây bút giống như một robot nhỏ dùng để đọc bài giảng, tính điểm, giúp học viên luyện phát âm và một cuốn sách kèm theo.
“Nhân vật chính”, R-Teacher với vỏ được làm bằng plastic, phía trên đầu máy có màn hình chấm điểm và bên trong có một camera đọc mật mã trên giấy, 1 bộ giải mã, 1 bộ vi xử lý, 1 bộ âm thanh và 1 tai nghe. Trong sản phẩm này Doãn Hà Thắng đã tích hợp công nghệ nhận dạng mật mã, xử lý âm thanh, nhận dạng giọng nói… Đi kèm với robot này là một bộ sách tiếng Anh đã được mã hóa và được biên soạn theo chương trình sách giáo khoa hiện hành. Thông qua camera gắn ở đầu bút, các mật mã in ở mỗi đầu câu trong sách sẽ được đọc ra tiếng Anh hoặc dịch thành tiếng Việt tùy theo yêu cầu của người học.
Đặc điểm nổi bật của R-Teacher là phát âm chuẩn với ngôn ngữ giao tiếp chuyên nghiệp. Anh tiết lộ: “Sau một thời gian nghiên cứu và phỏng vấn nhiều học sinh, tôi nhận ra rằng, tiếng Anh – Mỹ là sự lựa chọn hàng đầu của các bạn học sinh, sinh viên khi theo học các chương trình tiếng Anh. Chính vì vậy, đối với mỗi bài giảng trong giáo trình học đều được sử dụng tiếng Anh – Mỹ nhằm khuyến khích và nâng cao khả năng tiếp thu cho các học viên. Và để có được giọng phát âm chuẩn của giáo viên bản ngữ, tôi đã phải chọn ra 3 người trong số 40 giáo viên tiếng Anh người Mỹ”.
Được trang bị phần mềm tính điểm hiện đại, R-Teacher sẽ nghe người đọc phát âm, so sánh với giọng đọc chuẩn rồi chấm điểm. Thông qua hệ thống tính điểm này, người học có thể sẽ tự điều chỉnh được giọng nói của mình xem đã phát âm đúng so với giọng chuẩn của người bản ngữ hay chưa. Giải thích về cái tên R – Teacher, anh chia sẻ: “Tôi đã đăng ký sáng chế độc quyền cho sản phẩm này trên thế giới và tại Việt Nam.
Trong thâm tâm, quả thật tôi thích một cái tên Việt Nam hơn, thế nhưng trước khi tạo ra sản phẩm này, tôi đã suy nghĩ rất kỹ. Với R -Teacher, khi được đưa vào ứng dụng thực tế không chỉ bó gọn cho người Việt Nam, mà sau này nếu có điều kiện sẽ bước chân ra bình diện thế giới, do vậy mình cần một thương hiệu quốc tế, và mình đã đặt cho nó một cái tên quốc tế để hướng tới mục tiêu sẽ xuất khẩu sản phẩm này trong tương lai…”. Sản phẩm R-Teacher sau khi đưa vào thử nghiệm đã được Bộ Giáo dục & Đào tạo đánh giá cao và hiện đang được triển khai thí điểm tại 88 trường Tiểu học tại 18 tỉnh thành trên cả nước.
Công nghệ vật lý Plasma đã sử dụng ở Việt Nam, thế nhưng kể từ khi xuất hiện cho đến nay vẫn chưa có một ngành nghiên cứu đặc biệt về Plasma. Với những kiến thức được đào tạo một cách bài bản tại Nhật, có thể nói Tiến sĩ Doãn Hà Thắng là một trong những người đi tiên phong trong lĩnh vực nghiên cứu ứng dụng vật lý Plasma tại Việt Nam hiện nay. Lý do anh chọn nghiên cứu về Plasma ngoài việc là một lĩnh vực vật lý mới ở trong nước thì đây còn là ngành duy nhất nối giữa vật lý và công nghiệp. Có thể thấy sự ứng dụng ở việc sản xuất bán dẫn trong công nghiệp hiện đại, các chip vi xử lý hay trong các lò nung nóng chảy kim loại cỡ lớn, siêu sạch.
Sau khi bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ, Doãn Hà Thắng đã từng có thời gian hơn 2 năm làm việc cho các phòng nghiên cứu ở xứ sở Mặt trời mọc. Tại đây anh có cơ hội được tiếp xúc, và tích lũy cho mình những kiến thức về công nghệ hiện đại. Trong quá trình về Việt Nam, tại Viện Vật lý, Thắng đã triển khai những công nghệ cao ấy trong lĩnh vực công nghệ năng lượng, môi trường và vật liệu. Với kiến thức đã học được, nhiều người cho rằng việc Thắng cùng với gia đình (vợ anh cũng bảo vệ Tiến sĩ Vật lý tại Nhật) có nhiều cơ hội để ở lại Nhật tiếp tục nghiên cứu khoa học, giúp anh có điều kiện tiếp tục nuôi dưỡng ý tưởng và có thể phấn đấu xa hơn.
Thế nhưng Thắng lại có suy nghĩ khác. Nói theo cách của Thắng thì “Trở về Việt Nam tôi thấy rất nhiều việc mình có thể làm được vì vẫn còn nhiều những khoảng trống. Vấn đề là sức mình đến đâu, triển khai được cái gì trước, cái gì sau. Sở dĩ tôi chọn giáo dục vì giáo dục là lĩnh vực mà mọi người cần trước. Sau hơn 2 năm về Việt Nam thì đây là sản phẩm đưa ra thực tế đầu tiên. Còn trong thời gian tới đây, tôi sẽ kết hợp với một số đơn vị sản xuất lò đốt Plasma, dùng để đốt các vật phẩm có dioxin một cách triệt để và không để dioxin thoát ra ngoài môi trường. Bên cạnh đó, tiến hành sản xuất các thiết bị nhỏ gọn để xử lý chất thải độc hại cho các khu công nghiệp…”.
Mang về Việt Nam một số công nghệ mà Doãn Hà Thắng đã từng nghiên cứu ở Nhật. Thế nhưng điều trăn trở với anh hiện nay là trong khi ở các nước phát triển việc các doanh nghiệp, các tập đoàn kinh tế thường “đặt hàng” sản phẩm các nhà khoa học là chuyện rất bình thường thì tại Việt Nam vấn đề này lại chưa được phổ biến. Đa phần các nhà khoa học của Việt Nam là các nhà khoa học nghiên cứu cơ bản, những nhà khoa học được làm việc theo “đơn đặt hàng” còn rất ít. Tuy nhiên theo anh, trước yêu cầu của xã hội, dần dần những người làm công việc khoa học cụ thể đó cũng cần nhiều hơn bởi khi tự thân nhu cầu của ngành công nghiệp đòi hỏi, thì khoa học sẽ đáp ứng và trả lời cho câu hỏi đó.
Để Việt Nam có được các sản phẩm cạnh tranh với quốc tế thì cần đầu tư để sản phẩm của mình có hàm lượng chất xám cao hơn. Cũng cần chủ động kích thích vào các lĩnh vực công nghiệp bằng việc triển khai những ý tưởng khoa học, ứng dụng thành quả khoa học trong thực tế, đặt hàng các nhà khoa học giải quyết những vấn đề còn vướng mắc. Khi đó sẽ có đầy đủ tầng lớp các nhà khoa học, có nhiều ngành “đặt hàng” cụ thể hơn nữa để các nhà khoa học giải quyết vấn đề một cách tốt nhất, trên cách nhìn cạnh tranh quốc tế” anh chia sẻ.
Thắng luôn tự nhận mình là một người “có quan điểm dân tộc cực đoan” với suy nghĩ người Việt Nam không hề thua kém các dân tộc khác trên thế giới. Thắng mong muốn các bạn trẻ cũng sẽ có suy nghĩ tích cực như vậy. Ước muốn của anh là với sản phẩm
R-Teacher, sẽ có thể đáp ứng được việc học và nhu cầu học của tất cả mọi người. “Nếu các bạn trẻ có quyết tâm học thì sẽ luôn có thiết bị hỗ trợ giúp cho việc học tốt hơn, quyết tâm hơn và tăng cường kỹ năng cho bản thân trước khi bước ra với thế giới” – Anh khẳng định với tôi bằng một nụ cười đầy niềm tin.
Việt Cường
Nguồn: baomoi.com/Home/KHCN/www.anninhthudo.vn/Chuyen-cua-mot-nha-khoa-hoc-tre/4915357.epi