GS.TSKH Trần Duy Quý là nhà khoa học chuyên ngành Nông nghiệp, đã có nhiều công trình nghiên cứu, lai tạo ra các giống lúa năng suất, chất lượng như DT1, NPT4, NPT5, QP-5… Nghỉ hưu đã 10 năm nay, GS Trần Duy Quý vẫn không ngừng nghiên cứu, đi thực địa, lội ruộng cùng bà con nông dân ở nhiều nơi.
Dường như không có ngày nghỉ, từ sáng sớm hôm đó, GS.TSKH Trần Duy Quý đã lên đường đi Hà Nam để kịp nghiệm thu giống lúa mới và an tâm để cán bộ Trung tâm cùng gia đình chọn lọc các tài liệu. Biết ông là một người say mê nghiên cứu, nhưng khi tiếp xúc với khối lượng tài liệu ông lưu giữ trong suốt quãng đời làm khoa học, chúng tôi vẫn không khỏi ngỡ ngàng. Bà Trần Thị Khôi – phu nhân của GS Trần Duy Quý chia sẻ: Nhà rộng mà lại bị hẹp cũng bởi sách nhiều quá, cứ có khoảng trống nào từ tầng một lên tầng ba là sách, tài liệu được xếp kín. Ngay cả những mẫu thóc giống nghiên cứu ông cũng để kín nhà, rồi trên cả giường. Thỉnh thoảng, ông ấy đùa rằng ông quý thóc, quý sách còn hơn cả vợ.
Số lượng tài liệu, hiện vật mà GS Trần Duy Quý tặng Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam lên đến hàng nghìn đơn vị, đa dạng về loại hình, từ đề tài nghiên cứu, bản thảo sách, giáo trình đến các bài viết, sổ ghi chép,… Trước khi trao tặng khối tài liệu cho Trung tâm, ông nhiều lần đắn đo, suy nghĩ vì chúng là tâm huyết mà cả đời ông đã gắn bó. Nhưng, thấy được mục đích, ý nghĩa của Trung tâm, ông quyết định trao tặng những đứa con tinh thần của mình và hy vọng chúng tôi sẽ lưu giữ, phát huy nó.
GS.TSKH Trần Duy Quý trong một buổi làm việc với chúng tôi
Bà Trần Thị Khôi (áo tím, phu nhân GS.TSKH Trần Duy Quý) và các nghiên cứu viên Trung tâm rạng rỡ nụ cười khi hoàn thành chuyển tài liệu lên xe
Trời mưa, việc sắp xếp, vận chuyển tài liệu, hiện vật khó khăn hơn nhưng cũng không làm giảm đi tinh thần làm việc hăng say của nghiên cứu viên Trung tâm. Vai áo ướt vì mưa, vì mồ hôi nhưng các nghiên cứu viên đều cảm thấy vui vẻ vì chúng tôi thấy được ý nghĩa, giá trị của công việc mình đang theo đuổi.
Mỗi một chuyến đi sưu tầm để lại trong chúng tôi nhiều xúc cảm về tinh thần, đam mê khoa học, về tình cảm và sự tin tưởng của các nhà khoa học đối với hoạt động của Trung tâm.
Nguyễn Thị Điệp
Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam