GS Đặng Thị Hồng Vân (1923-1991) tên thật là Đặng Thị Thừa sinh tại Nghệ An, là nhà khoa học chuyên ngành Dược học, nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Bào chế, trường Đại học Dược Hà Nội. Bà được phong học hàm Phó giáo sư năm 1980 và Giáo sư năm 1984.
Ông Trần Công Tường (bí danh là Lê Tâm) sinh ngày 4-8-1915 tại Vĩnh Thạnh, tỉnh Gò Công (nay là tỉnh Tiền Giang). Năm 1940, ông tốt nghiệp trường Cao đẳng Luật và Hành chính, thuộc Đại học Đông Dương. sau đó về làm luật sư ở Nam Bộ. Từ 1945-1946, ông làm Giám đốc Sở Tư pháp Nam Bộ và Tổng chưởng lý Tòa thương thẩm Nam Bộ. Ngày 6-1-1946, ông được bầu làm đại biểu Quốc hội tỉnh Gò Công. Tháng 6-1946, ông được triệu tập ra Hà Nội để họp Quốc hội. Tháng 11-1946, ông được cử làm Thứ trưởng Bộ Tư pháp nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Lần đầu tiên ông Trần Công Tường gặp cô sinh viên dược khoa Đặng Thị Hồng Vân là ở Thái Nguyên, ấn tượng đầu tiên là có văn hóa, có học thức và xinh đẹp[1]. Ngay từ lần gặp đầu tiên này, ông Trần Công Tường đã có cảm tình với bà Đặng Thị Hồng Vân. Khi cơ quan ông Tường chuyển từ Thái Nguyên lên Bắc Cạn, ông đã gặp bà và tỏ tình, quyết tâm xây dựng gia đình với bà. Trong thời gian ở Bắc Cạn, có thời gian ông Tường còn ở cùng nhà với Đại tướng Võ Nguyên Giáp nên có mối quan hệ rất thân mật.
PGS.TS Trần Hồng Nhung kể: Trước khi cưới mẹ tôi, cha tôi còn hỏi ý kiến (mang tính xin phép) Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ đáp lại bằng một câu ca dao: “Lấy vợ phải lấy liền tay. Chớ để lâu ngày lắm kẻ dèm pha[2].
Buổi chiều ngày 17-2-1948, lễ cưới của ông bà được tiến hành ngay trong buổi họp của Hội đồng chính phủ diễn ra tại trụ sở Ủy ban Kháng chiến kiêm hành chính xã Phạm Hồng Thái, châu Tự do, tỉnh Tuyên Quang. Ông Tôn Đức Thắng – Phó Trưởng ban Thường trực Quốc hội Việt Nam, Tổng thanh tra toàn quốc làm chủ hôn. Do không tham dự được buổi lễ, Bộ trưởng Võ Nguyên Giáp đã viết thư cho bà Đặng Thị Hồng Vân. Trong thư, Bộ trưởng nói về việc không đến tham dự buổi lễ, thông báo sẽ có bà Đặng Bích Hà (vợ Đại tướng) đến dự và gửi lời chúc mừng tới ông bà: Rất tiếc tôi không đến tham dự lễ thành hôn được. Mặc dầu không có mặt, song chúc mừng của tôi vẫn tha thiết. Tôi mong anh chị sẽ sung sướng với nhau suốt đời, sẽ yêu nhau, trọng nhau, bao giờ cũng như bây giờ vậy. Hà sẽ đến với anh chị thay tôi. Anh chị sẽ yêu nhau. Mối tình ái ấy sẽ lâu dài, cũng như tình cố hữu giữa chúng tôi với anh Tường vậy. Chị sẽ giúp anh Tường trong công việc giúp nước nhà của anh. Anh sẽ làm việc có nhiều kết quả.
Ngày 12-2-2017, PGS.TS Trần Hồng Nhung và cô Trần Thị Hồng Lan – hai con gái của GS Đặng Thị Hồng Vân đã tặng bức thư trên cho Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam.
[1] Thơ cho mẹ-Đặng Thị Hồng Vân do ông Trần Công Tường viết ngày 17-2-1988, tr.1. Tài liệu lưu trữ tại Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt
[2] Phỏng vấn PGS.TS Trần Thị Hồng Nhung ngày 31-3-2016. Tài liệu lưu trữ tại Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt