Nhà nghiên cứu, phê bình văn học Lại Nguyên Ân đặc biệt chú ý tới việc sưu tầm và lưu giữ tài liệu trong quá trình nghiên cứu của mình. Chính vì điều này mà có người đã đánh giá không đầy đủ rằng: ông chỉ là một người lưu trữ tư liệu. Nhưng thực ra đây là những sở cứ rất quan trọng để cho ra đời những công trình nghiên cứu về tác gia, tác phẩm nổi tiếng của Lại Nguyên Ân, trong đó nghiên cứu về Phan Khôi được coi là đóng góp lớn nhất của ông. Đây cũng là công trình ông được Quỹ văn hóa Phan Châu Trinh trao tặng Giải thưởng năm 2011.
Nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân
Trước đó, ngày 22-4-2011, nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân đã có buổi trao đổi với cán bộ Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam về kinh nghiệm nghiên cứu tác gia, tác phẩm của mình. Thăm kho tư liệu về các nhà khoa học được lưu trữ tại Trung tâm, ông rất trân trọng và đánh giá cao những hoạt động có ý nghĩa này. Ông nhận thấy phương pháp nghiên cứu tác gia, tác phẩm của mình có nhiều điểm tương đồng với công tác nghiên cứu, sưu tầm đang được cán bộ Trung tâm tiến hành và mong muốn có sự hợp tác. Sau khi tập hợp các tư liệu liên quan đến quá trình nghiên cứu của mình, ông đã quyết định trao tặng cho Trung tâm toàn bộ số tư liệu quý giá này.
Nghiên cứu viên Trung tâm trân trọng trước khối tư liệu khoa học quý về văn học, xã hội
Chiều ngày 25-4, tại nhà riêng của ông, phòng 305, nhà A2 ngõ 105 Nguyễn Công Hoan, Ba Đình, Hà Nội, cán bộ Trung tâm đã trân trọng tiếp nhận số tư liệu, gồm: Các cuốn sổ viết tay ghi chép trong quá trình nghiên cứu, về hoạt động phê bình, lý luận văn học; những bản thảo bài viết; những bức thư trao đổi và các giấy tờ, bút tích của các nhà thơ, nhà văn, nhà phê bình lý luận nổi tiếng một thời như: Huy Cận, Tế Hanh, Lưu Trọng Lư, Phan Tứ, Hà Xuân Trường…
Theo đánh giá bước đầu của Trung tâm, đây là những tài liệu rất quý giá, nó không chỉ phản ánh quá trình nghiên cứu khoa học về lĩnh vực văn học của Lại Nguyên Ân mà còn là những tư liệu lịch sử văn học, xã hội quan trọng phục vụ cho công tác nghiên cứu về sau.
Nguyễn Thanh Hóa