Tờ giấy khen của GS.TS Vũ Đình Lai

Đây là tờ giấy khen do trường Khoa học cơ bản tặng sinh viên Vũ Đình Lai ngày 19-12-1952.

GS.TS Vũ Đình Lai học đại học tại trường Khoa học cơ bản ở Quế Lâm, Trung Quốc (1951-1953). Trường Khoa học cơ bản ở cạnh trường Sư phạm cao cấp (tiền thân của trường Đại học Sư phạm) và đào tạo 2 chuyên ban: Toán – Lý và –Hóa – Vạn. Vũ Đình Lai học chuyên ban Toán – Lý. Sinh viên được bố trí ở trong các miếu của làng Tâm Hư, mỗi miếu hơn 100 người. Lớp học là những nhà lá dựng trên bãi đất trống. Mỗi sinh viên được phát một chiếc ghế, một tấm gỗ để kê lên đùi làm bàn viết. Việc giảng dạy đều do giáo viên Việt Nam đảm nhiệm, chỉ nhờ Trung Quốc địa điểm, cơ sở vật chất và hậu cần. Sinh viên học tại lớp buổi sáng, còn buổi chiều tự học.

 Hiệu trưởng trường Khoa học cơ bản là Tiến sĩ Lê Văn Thiêm. Ông có ý tưởng tổ chức các tổ học tập, mỗi tổ 4 đến 5 sinh viên. Kết thúc học kỳ đầu tiên, sinh viên được tự chọn tổ, với điều kiện các tổ viên phải cùng trình độ và sau mỗi học kỳ sinh viên sẽ thay đổi tổ học tập. Nghĩa là sinh viên sẽ được lựa chọn lại tổ học tập.. Bên cạnh các môn học theo từng chuyên ban, sinh viên được bồi dưỡng chính trị, tức là học chính trị.

Sinh viên trường Khoa học cơ bản được học những thầy giỏi, như: Nguyễn Xiển (sau này là Phó chủ tịch Quốc hội) dạy toán, Ngụy Như Kon Tum (sau này là Hiệu trưởng trường Đại học Tổng hợp) dạy vật lý, Lê Văn Thiêm dạy cơ, thầy Khôi là Tổng vụ khoa, thầy Võ Thuần Nho dạy môn chính trị, thầy Hoàng Ngọc Cang dạy hóa. Hồi ấy, thầy Dương Trọng Bái là trợ lý của thầy Ngụy Như Kon Tum và thầy Nguyễn Cảnh Toàn là trợ lý của thầy Nguyễn Xiển.

Sinh viên Vũ Đình Lai được bầu là Ủy viên Ban chấp hành Hiệu đoàn trường Khoa học cơ bản, phụ trách mảng tuyên truyền. Công tác tuyên truyền bao gồm những việc như phát hành báo tường hàng tuần, tổ chức các chương trình ca hát tại trường. Báo tường thời đó rất thiết thực vì có cả các bài tập khó và lời giải bài tập. GS Lai còn nhớ: Sinh viên coi báo tường như tạp chí khoa học, để vừa giải trí, vừa học tập.

Nhờ hoạt động đoàn năng nổ và thành tích học tập tốt nên trong lễ sơ kết học kỳ 1 năm thứ 2, Vũ Đình Lai được nhận giấy khen do thầy Hiệu trưởng Lê Văn Thiêm trao tặng. Ông Lai không nhớ cụ thể về buổi lễ hôm đó, ngoài việc sau khi phát giấy khen thì thầy Thiêm phát biểu khen ngợi và động viên các học trò. Ông Lai cho biết, đây là phần thưởng duy nhất ông có được trong 3 năm học ở trường Khoa học cơ bản.

Năm 1953, ông tốt nghiệp và về nước công tác. Ông Lai có thói quen lưu trữ tài liệu. Ông gìn giữ tờ giấy khen này hơn 66 năm và đến ngày 22-2-2019 ông tặng Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam.