Lần thứ hai trở lại căn gác nhỏ mộc mạc nhưng được bài trí một cách ngăn nắp và tinh tế trong con ngõ nhỏ trên phố Hàng Thùng (Hà Nôi), chúng tôi vẫn không khỏi ngạc nhiên trước cuộc sống hết sức giản dị của vợ chồng bà Lê Thị Ngọc Anh. Nơi ấy, vẫn là một mái ấm lý tưởng mà bà cùng người chồng tài danh – nhạc sĩ Hoàng Vân gắn bó suốt cuộc đời. Và có lẽ, nó cũng hợp với quan điểm sống mà bà thường dạy các con của mình: “Phải biết sống thanh đạm, ở trên danh cao, được ca tụng nhưng không được vì thế mà tự cao, phải luôn nhìn xuống để xem mình ở đâu”.
Trong cuộc trò chuyện ngày 20- 3-2013, Tiến sĩ Lê Thị Ngọc Anh chia sẻ với các nghiên cứu viên của Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam về những công trình tâm đắc trong nghiên cứu và ứng dụng thực tế về dinh dưỡng cho trẻ em, trong đó có đề tài“Tác dụng của men rượu nếp trong điều trị suy dinh dưỡng ở trẻ em”. Công trình nghiên cứu này được đánh giá cao bởi sự vận dụng và phát triển linh hoạt trên cơ sở các tài liệu của Hải Thượng Lãn Ông, Tuệ Tĩnh về men rượu nếp kích thích sự thèm ăn, chữa rối loạn tiêu hóa, cùng với sự hỗ trợ về trang thiết bị và thực nghiệm nghiên cứu tại Đại học Y và Khoa Hóa Đại học Bách khoa Hà Nội. Kết hợp những nghiên cứu trước đó về vấn đề dinh dưỡng học Nhi khoa, trong vòng 2 năm (1984-1986), bà đã hoàn thành Luận án Phó Tiến sĩ Nhi khoa trong nước với đề tài: “Góp phần nghiên cứu chế độ dinh dưỡng điều trị trẻ suy dinh dưỡng Protein năng lượng dưới 1 tuổi ở Việt
TS Lê Thị Ngọc Anh được coi là người đầu tiên ở Bệnh viện Xanh Pôn Hà Nội đưa khái niệm “dinh dưỡng học” vào nhà bếp ở đây trong quá trình điều trị cho bệnh nhi nội trú. Cả cuộc đời bà trăn trở với với vấn đề của dinh dưỡng học Nhi khoa, luôn quan tâm đến việc giáo dục tư vấn dinh dưỡng cho các bà mẹ. Cho đến tận bây giờ, khi đã hơn 80 tuổi, mà nhiều bà mẹ từ Lai Châu, Hưng Yên, Hà Nội… nghe danh TS Lê Thị Ngọc Anh vẫn đến tận nhà bà để được nghe bà tư vấn về chế độ dinh dưỡng cho con mình. Bà nói: Tôi rất vui về điều đó, vì biết những nghiên cứu của mình đã có ích thực sự.
Không chỉ dừng lại ở đó, bà cũng ứng dụng đề tài nghiên cứu này khi tham gia làm điều phối viên cho Tổ chức Vietnam Veterans of Califonia, Inc – một tổ chức phi lợi nhuận của Mỹ, thực hiện các chương trình nhân đạo cho một số quốc gia, trong đó có Việt Nam. Những câu chuyện thực tế về mỗi lần đi công tác tại huyện Lương Sơn – Hòa Bình giúp chúng tôi hình dung một cách sâu sắc cuộc sống của người dân nơi cửa ngõ Tây Bắc của Tổ quốc, cũng như hành trình nhân đạo mà TS Lê Thị Ngọc Anh đang tiếp tục thực hiện. Trong buổi trò chuyện, bà cũng chia sẻ với chúng tôi những trăn trở của mình về vấn đề dinh dưỡng cho trẻ em hiện nay, từ vùng núi khó khăn đến ngay cả thành thị có điều kiện kinh tế khá hơn.
Có thể nói, sự cống hiến không biết mệt mỏi của bà đối với trẻ em nói chung và trẻ em vùng khó nói riêng xuất phát từ một trái tim nhân ái. Chúng tôi cũng không mấy bất ngờ khi bà được Hội Dinh dưỡng Việt Nam trao tặng Bằng khen vì “Đã có nhiều đóng góp cho sự phát triển ngành Dinh dưỡng Việt Nam” năm 2012 vừa qua.
Buổi làm việc cùng Tiến sĩ Lê Thị Ngọc Anh đã đọng lại nhiều xúc cảm trong mỗi nghiên cứu viên: Ngạc nhiên, khâm phục rồi cảm mến một con người nhẹ nhàng, bình dị nhưng đầy ắp tình thương, đặc biệt với những thế hệ mầm non của đất nước.
Chúc bà luôn khỏe để vững bước trên con đường đã chọn lựa 60 năm qua!
Đỗ Minh Khôi
Trung tâm Di sản các nhà Khoa học Việt