GS.TS Đoàn Xuân Mượu sinh năm 1931 tại xã Quảng Tiên, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình, là một nhà khoa học trong lĩnh vực vi trùng học. Ông là một trong 49 người được nhà nước cử đi học tập tại Liên Xô năm 1953. Sau khi về nước, ông tham gia công tác nghiên cứu khoa học và giảng dạy ở nhiều cơ quan khác nhau như Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Đại học Y Hà Nội. Khi đất nước thống nhất, ông được cử vào tiếp quản Viện Pasteur Đà Lạt và giữ cương vị Viện trưởng. Sau đó, Bộ Y tế cử ông sang xây dựng Viện Vacxin Quốc gia Việt
Trong quá trình hoạt động khoa học, ông đã có nhiều công trình nghiên cứu được công bố trong lĩnh vực vi trùng học và bệnh truyền nhiễm như: “Tính chất kháng nguyên và cơ chế phản ứng ngưng kết hồng cầu” (Viện Hàn lâm Y học Liên Xô, 1963); “Một số phương pháp nghiên cứu vi sinh vật học” (H- Khoa học và Kỹ thuật, 1972); “Phương pháp phòng và điều trị bệnh truyền nhiễm” (Hội đồng tương trợ kinh tế, Matxcơva, 1984); “Miễn dịch học và bệnh AIDS” (H- Y học, 2000) …Từ năm 2007, ông lại dành thời gian, tâm huyết và tất cả trải nghiệm đời mình để viết và xuất bản một bộ sách tham khảo về những vấn đề thuộc thế giới vi mô: “Chúng ta là ai?”, “Con người là tiểu vũ trụ”, “Khoa học về tâm linh”, “Loài người từ đâu về đâu”. Cuốn “Trải nghiệm đời người” là cuốn sách cuối cùng của ông, do Nhà xuất bản Thanh niên ấn hành năm 2014.
GS.TS Đoàn Xuân Mượu ký tặng tài liệu cho Trung tâm (2012)
Từ năm 2012, Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt
Tang lễ của GS.TS Đoàn Xuân Mượu được tổ chức từ 11h đến 13h30 ngày 27-1-2015 tại Nhà tang lễ Bộ Quốc phòng, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội.
Bùi Minh Hào