GS.TS, Đại tá Nguyễn Quý Tảo nguyên là Chủ nhiệm Bộ môn Giải phẫu bệnh lý và pháp y, Học viện Quân y, Bộ Quốc phòng. Ông sinh ngày 4-12-1929 tại Hà Nội. Năm 1950, tốt nghiệp trường Trung học kháng chiến Đào Giã (Phú Thọ), ông được lựa chọn theo học ngành Y. Ông là một trong số 40 thành viên của lớp Y khoa khóa 1950 học tập tại Chiêm Hóa, Tuyên Quang. Đây là khóa học do trường Đại học Y Hà Nội chiêu sinh để nhanh chóng đào tạo bác sỹ bổ sung cho lực lượng kháng chiến toàn dân, phục vụ nhu cầu cấp bách về cứu chữa thương bệnh binh tại các chiến trường. Sau đó, ông gia nhập Quân đội nhân dân Việt Nam và phục vụ chuyên môn trong quân đội. Trong suốt 46 năm hoạt động trong ngành, ông để lại gần 50 công trình nghiên cứu, trong đó có những vấn đề có giá trị như nghiên cứu về kính hiển vi điện tử và siêu cấu trúc; 26 công trình nghiên cứu siêu cấu trúc chuyên sâu về Y – Sinh học. Ngoài ra, ông và cộng sự đã phát hiện ra nhiều loại vi khuẩn trong xăng dầu gây hư hại ăn mòn máy móc; các tổn thương siêu cấu trúc ở gan, hay phát hiện ra những tổn thương siêu cấu trúc của một số loại bệnh ung thư…
Giữa năm 2010, nghiên cứu viên Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam bắt đầu tiếp cận nghiên cứu lịch sử cuộc đời ông. GS Nguyễn Quý Tảo đã tin tưởng và sẵn sàng hợp tác với Trung tâm ngay từ lần đầu tiếp xúc. Ông cũng đã trao tặng Trung tâm những tư liệu cá nhân như tài liệu tiểu sử, luận án tiến sĩ của nghiên cứu sinh do ông hướng dẫn hoặc là thành viên trong Hội đồng chấm, bản thảo sách, ảnh tư liệu…
Với tâm huyết cả đời dành cho ngành Giải phẫu bệnh lý, GS Nguyễn Quý Tảo từng chia sẻ với chúng tôi câu nói mà ông tâm đắc nhất: “Người ngồi bên bệnh nhân hàng chục năm chẳng qua cũng chỉ thấy được một mớ triệu chứng, nhưng người mổ tử thi chỉ một lần mà hiểu được tất cả bệnh của bệnh nhân đó”[1], có lẽ đó cũng là câu kết lại những buổi gặp của nghiên cứu viên với ông. Giờ đây, ông đã đi xa mãi mãi, Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam xin vĩnh biệt ông và chia buồn sâu sắc cùng toàn thể gia quyến.
Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam
[1] Marie Francois Xavier Bichat (1771-1802) – Nhà Giải phẫu và sinh lý học người Pháp.