Ngày 7-5-2021, bà Trần Thị Diệu Lan – phu nhân TS Nguyễn Đình Tranh, nguyên Thứ trưởng Bộ Điện và Than (nay là Bộ Công thương) đã kể cho nghiên cứu viên Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam câu chuyện đi hỏi vợ cách đây tròn 60 năm trước.

Tháng 5-1961, ông Nguyễn Đình Tranh tốt nghiệp trường ĐH Xây dựng Moskva khi đã 30 tuổi. Bà Nguyễn Thị Xuân Oanh đã mai mối cho anh trai cho bạn học là Trần Thị Diệu Lan, người huyện Quảng Trạch, Quảng Bình, cách nhà 15 cây số. Tháng 6-1961, Nguyễn Đình Tranh xin về nước 3 tháng để hỏi vợ trước khi quay trở lại Liên Xô làm nghiên cứu sinh. Ngày đi hỏi vợ, ông và bạn Lê Duy Liêm chở nhau trên xe đạp. Thấy quê Quảng Trạch nghèo, đường đất nhỏ quanh co, đi lại khó khăn nên ông Liêm khuyên bạn không nên hỏi vợ ở đây, sau này tốt nghiệp phó tiến sĩ ở Liên Xô thì lấy đâu cũng được vợ. Ông Tranh cười nói: Đi hỏi vợ chứ có phải hỏi đường đâu, ý lấy vợ chứ không xem điều kiện. Sau một thời gian tìm hiểu, tháng 9-1961, ông Tranh bán chiếc máy ảnh mua ở Liên Xô để lấy tiền tổ chức đám cưới với bà Trần Thị Diệu Lan. Sau này, bà luôn ở phía sau lo toan công việc gia đình để ông dành trọn tâm huyết cho sự nghiệp xây dựng các nhà máy thủy điện ở Việt Nam.

Gia đình TS Nguyễn Đình Tranh trên công trường thủy điện Trị An, 1985

Dù TS Nguyễn Đình Tranh qua đời đã lâu nhưng hình ảnh và tình cảm mà bà Trần Thị Diệu Lan dành cho ông vẫn chưa bao giờ phai nhạt. Những tấm ảnh, cuốn hồi ký hay như bức thư ông viết vẫn được bà giữ gìn cẩn thận như minh chứng cho câu chuyện tình yêu của ông bà.

Ngô Văn Hiển