Trong kháng chiến chống Mỹ, những con tàu không số đã có vai trò không nhỏ, giúp vận chuyển hơn 152.000 tấn vũ khí, thuốc chữa bệnh và hơn 80.000 cán bộ, chiến sĩ từ Bắc vào Nam. Mặc dù được trưng bày ở bảo tàng và một số nơi, nhưng đáng tiếc cho đến nay không nhiều người biết tác giả và nơi sản xuất những con tàu không số. Tình cờ, từ năm 2017 chúng tôi có dịp gặp gỡ KS Trịnh Xương, tìm hiểu về sự ra đời của những con tàu đặc biệt này.
Chân dung KS Trịnh Xương trong buổi làm việc với NCV Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam
Là người giản dị, khiêm tôn, chưa bao giờ ông nhận mình là “cha đẻ” của tàu không số mà đó là “đứa con” chung của ông và các đồng nghiệp, chính lòng yêu nước và trí tuệ đã giúp các ông làm nên những thời khắc lịch sử. Năm nay, cuộc chiến giữa ông với tuổi 91 đã căng thẳng hơn nhiều. Ông nhiều lần nhấn mạnh với chúng tôi: “Xin được gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến tập thể MEDDOM. Các cháu có thể tự hào về công việc của mình, MEDDOM đã đi con đường đúng đắn và còn để lại giá trị cho muôn đời sau”.
Nguyễn Thị Điệp