Nhà văn hóa, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện (1913-1997) sinh ra trong một gia đình nhà Nho yêu nước tại Hương Sơn, Hà Tĩnh. Ông là nhà khoa học có nhiều đóng góp trên các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, văn học, y học, báo chí…Đặc biệt, ông có công lao to lớn trong việc thành lập Trung tâm Nghiên cứu Tâm lý trẻ em (N-T), một trong những đơn vị hàng đầu nghiên cứu về tâm bệnh lý trẻ em ở Việt Nam. Với những đóng góp của mình, ông được Nhà nước trao tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất và nhiều phần thưởng, danh hiệu cao quý.
Mới đây, tại Hội trường Nhà xuất bản Thế giới, gia đình đã phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Tâm lý trẻ em, Nhà xuất bản Thế giới long trọng tổ chức buổi lễ nhân Kỷ niệm 100 năm ngày sinh của nhà văn hóa, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện.
Buổi lễ diễn ra long trọng với sự tham dự của bà quả phụ Nguyễn Thị Nhất, ông Nguyễn Khánh – nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ, nhà văn hóa Hữu Ngọc, nhà thơ Hữu Thỉnh, GS Phan Huy Lê, GS Đinh Xuân Lâm, TS Trần Đoàn Lâm-Giám đốc Nhà xuất bản Thế giới, ông Nguyễn Khắc Phi, nguyên Tổng Biên tập Nhà xuất bản Giáo dục cùng đông đảo bạn bè trong nước và quốc tế của nhà văn hóa Nguyễn Khắc Viện.
Tại buổi lễ, TS Trần Đoàn Lâm, Giám đốc Nhà xuất bản Thế giới đã thay mặt Ban tổ chức khai mạc buổi Lễ. Khái quát những đóng góp không nhỏ của nhà văn hóa Nguyễn Khắc Viện trên nhiều lĩnh vực, ông Trần Đoàn Lâm xúc động phát biểu: "Nhà văn hóa, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện là người nặng lòng với quê hương đất nước, luôn ý thức được trách nhiệm công dân với vận mệnh dân tộc. Ông đã hiện thực hóa giấc mơ của mình, biến hiện thực thành những giấc mơ để hoài bão, để phấn đấu, hành động, gặt hái, nâng niu và chiêm nghiệm".
Đại diện Trung tâm Nghiên cứu Tâm lý trẻ em, ông Nguyễn Minh Đức, người học trò, người đồng nghiệp đã nêu bật những công lao, đóng góp của nhà văn hóa Nguyễn Khắc Viện trong việc xây dựng Trung tâm ngay từ những ngày đầu thành lập: “Thầy là một người thầy đáng kính, người đã đem tất cả trí tuệ của mình để phát triển và xây dựng ngành học về tâm lý trẻ em. Những bài học của thầy, phương pháp Nguyễn Khắc Viện đã và đang được các học trò của thầy tiếp nối và đã đạt được một số kết quả thành công”.
Đoàn Chủ tịch tại Lễ kỷ niệm (từ phải qua trái: nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh,
Bà Marie Eve Hoffet, Bà Nguyễn Thị Nhất, Ông Nguyễn Khắc Phi, GS Phan Huy Lê)
Bà Marie Eve Hoffet, Chủ tịch Hội Nghiên cứu Tâm lý trẻ em ở Pháp đã chia sẻ cảm xúc của mình: "Điều quan trọng tôi thấy, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện đã du nhập Tâm lý lâm sàng y khoa ở Pháp để kết hợp hài hòa văn hóa truyền thống Việt Nam. Đối với tôi, điều này là vô cùng quan trọng. Vì thế tôi đã làm việc với Trung tâm Nghiên cứu N-T của Việt Nam, tôi đã nối tiếp con đường bác sĩ Nguyễn Khắc Viện đã đi. Tôi muốn nói với các bạn bằng tất cả tấm lòng kính trọng đối với ông".
“Nguyễn Khắc Viện là một nhà văn hóa, cũng có thể gọi ông là nhà sử học, ông có nhiều gợi ý về phương pháp sử học hiện nay, đặc biệt là sử biên niên, lịch sử về cá nhân…” – GS Phan Huy Lê phát biểu tại buổi lễ.
Song song với các hoạt động Kỷ niệm 100 năm ngày sinh của nhà văn hóa Nguyễn Khắc Viện, tới đây, tại quê nhà của ông, Ban Tuyên giáo Huyện ủy Hương Sơn phối hợp với gia đình tổ chức một loạt các hoạt động thiết thực để tưởng nhớ về ông: mở lớp dưỡng sinh, chiếu phim tư liệu về cuộc đời hoạt động của ông…
Nguyễn Khắc Viện là một nhà nghiên cứu đa lĩnh vực. Ở lĩnh vực nào ông cũng mang hết tâm trí để cống hiến. Ông là tấm gương sáng về tinh thần, nghị lực sống, sống mẫu mực và bình dị. Cuộc đời và sự nghiệp của ông còn in dấu trong lòng bạn bè và đồng nghiệp.
Nguyễn Thị Hiên