Năm 1956, sau 3 năm học và tốt nghiệp trường Hàng hải Ecole Navale (Pháp), ông Đinh Gia Tường quyết định trở về Việt Nam. Tích góp tiền trong thời gian học tại đây, ông khăn gói về nước với mong muốn đóng góp sức mình cho đất nước. Người bạn đồng hành cùng ông cũng là người bạn nối khố – ông Phương Xuân Nhàn[1]. Đầu tiên, Đinh Gia Tường và Phương Xuân Nhàn về Sài Gòn rồi tìm cách vượt biên sang Campuchia và Lào để men theo đường biên giới ra miền Bắc. Ông chia sẻ “Có thời gian chúng tôi đi 10 ngày đường rừng thì 8 ngày ăn cơm nếp, 2 ngày còn lại thì phải ăn gạo sống và uống nước suối”. Nhiều lần hai người bị các trạm quân đội của hai nước này bắt giam và tưởng không thể sống sót. Khoảng tháng 10-1957, hai người ra đến Hà Nội kết thúc cuộc hành trình đầy khó khăn nguy hiểm.
PGS Đinh Gia Tường
Sau đó, Đinh Gia Tường được phân về giảng dạy tại bộ môn Cơ khí, Đại học Bách khoa và trở thành một trong những người có nhiều đóng góp cho bộ môn. Nói về quyết định của mình cách đây hơn nửa thế kỷ, PGS Đinh Gia Tường chia sẻ: “Tôi không hề do dự khi quay về để phục vụ đất nước và đến bây giờ tôi vẫn hài lòng với quyết định ấy. Với tôi, việc truyền thụ kiến thức cho sinh viên là điều khiến tôi hạnh phúc”.
Lê Thị Hoài Thu
* Là nhà khoa học chuyên ngành cơ khí, nguyên Chủ nhiệm bộ môn Cơ khí, Đại học Bách khoa Hà Nội.