GS.TS Mạch Quang Thắng sinh năm 1953 ở huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An trong một gia đình có truyền thống đi biển đánh cá. Năm 1975, sau khi tốt nghiệp khoa Sử, trường ĐH Tổng hợp Hà Nội, ông được phân về công tác ở Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng Trung ương. Sau khi tốt nghiệp phó tiến sĩ ở Bungari năm 1986, ông về công tác ở Viện Lịch sử Đảng, Viện Mác – Lênin. Năm 1994, ông chuyển sang công tác ở Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh rồi làm Vụ phó, rồi Vụ trưởng Vụ Quản lý khoa học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (giai đoạn 1999-2013). Trải qua nhiều vị trí công tác khác nhau, dù cương vị nào ông luôn sống và làm việc hết mình cùng với niềm đam mê, trách nhiệm trong nghiên cứu khoa học. Điều đó giúp ông thành công trên con đường nghiên cứu về sử học, Hồ Chí Minh học, xây dựng Đảng với hàng trăm công trình, tiêu biểu như: Đảng Cộng sản Việt Nam – Những vấn đề cơ bản về xây dựng Đảng, Nxb. Lao Động, 2007; Hồ Chí Minh – con người của sự sống, Nxb. Chính trị quốc gia, 2010… Với ông, mỗi một công trình nghiên cứu là một dấu ấn trên con đường khoa học.
GS.TS Mạch Quang Thắng (trái) chụp với PGS.TS Đào Tuấn Thành ở Hội nghị khoa học: Xô viết Nghệ Tĩnh: Sức mạnh quần chúng làm nên lịch sử tại Hà Tĩnh, 2020.
Dù đã nghỉ hưu nhưng GS.TS Mạch Quang Thắng vẫn miệt mài tham gia giảng dạy và nghiên cứu, điều đó đã thấm vào máu, hơi thở cuộc sống của ông.
Ngô Hiển