Giáo sư Hoàng Tụy sinh ngày 7-12-1927, quê ở làng Xuân Đài, huyện Diên Phước, tỉnh Quảng Nam. Không được đào tạo bài bản, cả đời ông chỉ ngồi trên ghế nhà trường 8 năm phổ thông và 1 tháng đại học, nhưng ông đã nỗ lực học tập, nghiên cứu, trở thành một trong hai người đặt nền móng xây dựng ngành Toán học của Việt Nam. Giáo sư Hoàng Tụy khiến giới khoa học ngỡ ngàng khi đưa ra phương pháp lát cắt (sau gọi “Lát cắt Tụy”) để giải bài toán quy hoạch lõm và là người sáng lập ra chuyên ngành mới trong Toán học “Lý thuyết Tối ưu toàn cục”.
Giáo sư Hoàng Tụy, 21-1-2016
Giáo sư Hoàng Tụy có đóng góp quan trọng trong việc đề nghị mở các lớp chuyên toán, qua đó đào tạo, chọn lọc được những nhân tài toán học, gọi là lớp toán đặc biệt (sau gọi là lớp Chuyên toán hay lớp A0). Nhiều người trong ngành toán học Việt Nam, như GS Ngô Bảo Châu, đã từng được đào tạo qua lớp A0 này.
Không chỉ đam mê nghiên cứu khoa học, điều đặc biệt ở GS Hoàng Tụy còn là niềm say sưa truyền thụ kiến thức. Bằng tất cả tâm huyết và khát khao, ông muốn truyền lại vốn liếng khoa học, vốn sống cho các thế hệ học trò, người thân. Như khi giảng bài, GS Hoàng Tụy luôn hướng học trò “lật ngược vấn đề”, đặt ra những câu hỏi, tìm ra các vấn đề mới.
Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam, thật may mắn có cơ hội được tiếp xúc làm việc với GS Hoàng Tụy từ năm 2013. Qua 20 buổi làm việc, ông đã chia sẻ nhiều câu chuyện về cuộc đời và trao tặng Trung tâm một số tài liệu liên quan. Những lần được theo chân nhà toán học Hoàng Tụy, đã ở độ tuổi 90, đến làm việc cùng đồng nghiệp tại Viện Toán học; được tham dự Hội thảo "Tối ưu và tính toán khoa học" tại Ba Vì… đã đọng lại trong chúng tôi hình ảnh một nhà trí thức tài năng, mẫu mực, luôn làm việc hết mình, tranh thủ từng giây, từng phút để cống hiến cho khoa học, đóng góp cho đất nước.
Nghe tin ông ra đi về với Tiên tổ, chúng tôi vô cùng đau buồn. Xin kính cẩn nghiêng mình vĩnh biệt Giáo sư Hoàng Tụy!
Tang lễ GS Hoàng Tụy được tổ chức vào hồi 7h30 ngày 19-7-2019 tại Nhà tang lễ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội. Lễ truy điệu đưa tang vào hồi 9h. Lễ hỏa táng cùng ngày tại Nghĩa trang công viên Thiên Đức, huyện Phù Ninh, Phú Thọ.
Hoàng Thị Liêm